Het Nederlandse elektriciteitsnet piept en kraakt. Inmiddels wachten ruim 12.000 bedrijven op aansluiting. Het kabinet trekt €200 miljard uit voor netverzwaring en overweegt een deel hiervan via de staatsschuld te financieren om een verdubbeling van de energierekening te voorkomen. Snelle uitbreiding is cruciaal om jaarlijkse economische schade van €30 tot €40 miljard te vermijden.
De industrie staat onder druk door hoge netkosten, nationale CO₂-heffingen en een overvol stroomnet. Investeringen worden uitgesteld en bedrijven overwegen vertrek. In reactie presenteert Eurocommissaris Hoekstra een ‘Clean Industrial Deal’ met onder andere lagere belastingen, subsidies en versoepelde duurzaamheidsrapportage.
Hoewel inmiddels meer dan 50% van de stroom groen wordt opgewekt, vlakt de groei af door netcongestie, trage vergunningen en gebrek aan opslagcapaciteit. De wereldwijde energievraag stijgt door klimaatverandering en elektrificatie, wat de druk op het systeem verder vergroot.
De gasmarkt blijft instabiel, met prijsschommelingen tussen €36 en €43/MWh in maart. Nederland heeft een lage gasvoorraad (22%), maar dankzij LNG-import is er geen acuut leveringsprobleem.
Tegelijkertijd stijgen de gastransporttarieven in 2026 met 48% door afnemend gebruik en versnelde afschrijving. Netbeheerders investeren in verduurzaming, zoals biogasboringen, maar het tekort aan technici en traag vergunningsproces blijven knelpunten.
De politieke steun voor klimaatbeleid wankelt. PVV en BBB verzetten zich tegen nieuwe maatregelen en willen klimaatfondsen inzetten voor lastenverlichting. VVD en NSC focussen op haalbaarheid en betaalbaarheid, waarmee de koers verschuift van koploper naar pragmatisch volger binnen de Europese kaders.
